Publisert: 28.04.2017 Oppdatert: 24.11.2017
Dei siste 25 åra har det vore ein markant nedgang i rekrutteringa til ål i heile Europa. I 2010 vart alt kommersielt fiske av arten stogga i Noreg. Arten er sidan gått frå kritisk trua til sårbar på Norsk raudliste.
– Vi samlar kunnskap for å kunna seia noko om korleis ålebestanden utviklar seg langs norskekysten. Med stabile data kan vi etter kvart få på plass ein god tidsserie. I tillegg er vi ute etter å læra meir om dei biologiske eigenskapane til ålen, seier forskar Caroline Durif, som er bestandsansvarleg for ål på Havforskingsinstituttet.
Forskingsfangsten er eit samarbeid mellom instituttet og Fiskeridirektoratet, og i fjor vart det opna forsiktig for eit slikt fiske. I år ser HI for seg å engasjera rundt 12 fiskarar (sjå spesifikasjonar til høgre på sida).
Fiskarane må senda inn data på eit eige skjema der dei fører inn vekt, reiskap og andre opplysingar. Ålen kan seljast gjennom det ordinære salssystemet.
– Dei som fiska for oss i fjor fekk seld all ålen dei fanga. I år kjem vi også til å utarbeida eit merke eller ei sertifisering som viser forbrukarane at dei kjøper norsk ål som er lovleg fanga. Norsk ål er av høg kvalitet på grunn av låg forureining, fortel Caroline Durif.
Ålen er ein viktig del av kystøkosystemet i Noreg. Det er en katadrom fisk, og det betyr at den gyter i saltvatn og veks opp i ferskvatn. Ein god del av ålen som kjem til Noreg veks opp i saltvatn langs kysten. Caroline Durif fortel at med forskingsfangst-prosjektet blir meir av kysten av Sør- og Vest-Noreg dekt enn det insituttet sjølv rekkjer over.
– Våre eigne undersøkingar viser at talet på ål har vore rekordlågt dei siste åra. Det blir interessant å sjå om fredinga har hatt noko å seia for bestanden. Vi veit at arten er sårbar både for menneskeleg påverknad og klimatiske svingingar. Det er derfor vi også treng å læra meir om biologien og kva som er typisk for «vår» ål.