Havstraumane kan frakte lakselusa inn til kysten

Dette kjem tydeleg fram i nye simuleringar der forskarane har sett på kva som skjer med lakselus som kjem frå anlegg som er plassert opp til 30 nautiske mil  ut frå kysten.

1/2

— Vi ser at lakselus frå opne anlegg plassert ute til havs, kan smitte både oppdrettsfisk og villfisk langs kysten, seier Bjørn Ådlandsvik som er forskar ved Havforskingsinstituttet.

— Dersom ein vil ha oppdrettsanlegg i desse områda, er det heilt nødvendig å ta omsyn til straumane for å unngå smitte.

For anlegg plassert mellom 30 og 60 nautiske mil frå land, er situasjonen litt annleis:

— Lakselus som vert slept ut frå anlegg i dette området vil som hovudregel ikkje bli ført inn til kysten, men dei kan likevel smitte fisk i andre havanlegg.

Plagsam parasitt

Lakselus er ein parasitt som et av laksefisk. Den finst naturleg i våre farvatn, men i lakseanlegg har den særs gode levekår. Derfor har det blitt meir lus dei siste åra, noko som er eit problem for villaks og sjøaure.

Sidan lusa driv med straumane i perioden der dei må finne seg ein vert å leve på, avgjer straumane kvar lusene hamnar.

Sjekkar kor straumen fraktar lusene

På bestilling frå Fiskeridirektoratet har Havforskingsinstituttet gjennomført den omfattande modelleringa for å sjå kor straumane fraktar lakselus frå oppdrettsanlegg som blir plassert ute i havet.

— I modellane kan vi leggje inn virtuelle lokalitetar, altså moglege lokalitetar som ikkje finst i verkelegheita, og sjå kor lus frå desse anlegga vert frakta, forklarar Ådlandsvik.

Etter å ha plassert "anlegga" i modellen, har forskarane tilført utslepp av lakselus på same nivå som frå opne anlegg i fjordane og langs kysten. Deretter har dei sett kor straumen fraktar lusa.

Lusa vert frakta lengst

— Av ulik smitte frå oppdrettsanlegg er det lakselus som vert frakta lengst med straumen. Frå den klekker frå egga som heng i ein streng frå mora, kan dei drive med straumen i fleire veke før dei er klare til å finne seg ein vert, forklarar han.

Om lusa i løpet av denne vekstperioden vert frakta inn til kysten i same periode som sjøauren er på beitevandring eller når lakseungane sym ut frå elvane på beitevandringa til havet, kan det vere uheldig.

— Då vil dei små lusene feste seg på villfisken og starte på livsfasen som inneber at dei et fiskeskinn, avsluttar Bjørn Ådlandsvik.

Referanse:

Bjørn Ådlandsvik. Havbruk til havs – smittespredning. Rapport fra Havforskningen 2019-58